بوتاکس معده
لاغری به روش آندوسکوپی و بدون نیاز به جراحی
“بوتاکس معده بعنوان یکی از جدیدترین راهکارهای مقابله با چاقی، نه تنها باعث پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی، فشار خون و کبد چرب شده بلکه از بروز آرتروز و دیابت نیز در افراد مستعد یا مبتلا به چاقی جلوگیری کرده و در مجموع سبب بهبود شرایط جسمی و روحی و بالطبع افزایش عمر و بهبود سطح کیفی زندگی می گردد.”
چاقی فقط یک مساله جسمی نیست و عموما روی سلامت روح و روان مبتلایان نیز تاثیرگذار است، تا حدی که امروزه حتی می‌توان اذعان داشت این معضل جهانی روی اعتماد به نفس انسان تاثیرات نامطلوب فراوانی ایجاد می کند. اگرچه تغذیه مناسب و ورزش مداوم مقوله‌هایی کتمان ناپذیرند، لیکن برای بسیاری از افراد که با عارضه اضافه وزن و چاقی روبرو هستند، رژیم غذایی و ورزش ممکن است به تنهایی برای کاهش وزن(تا حد مطلوب) موثر واقع نشود.
در سال های اخیر چندین راهکار پزشکی جهت کمک به رفع این مشکل به عنوان متدهای جدید لاغری از جمله جراحی بایپس معده(gastric bypass surgery)، اسلیو معده(sleeve gastrectomy) و همچنین قرار دادن بالون در معده(gastric balloon insertion) معرفی شده است. با این حال این روش ها عمدتا از نقطه نظر فرایند درمان؛ تهاجمی(invasive) شناخته می‌شوند. بدین معنی که تمام روش های فوق نیاز به جراحی و بستری داشته که بالطبع هزینه‌های بیشتر، پروسه طولانی‌تر، ریسک بالاتر و نهایتا خطرات و عوارض جانبی احتمالی بیشتری نیز به همراه خواهند داشت!
بوتاکس چیست؟
Botox (Botulinum toxin)
اینروزها نام ماده‌ای بنام بوتاکس(botox) در کلینیک های زیبایی جهت کاهش چین و چروک پوست صورت در پروسه‌های ضد پیری، همچنین رفع عدم تقارن نواحی مختلف صورت و نواقص ظاهری، بسیار به گوش می‌رسد. با این وجود این ماده یا بهتر است بگوییم داروی همه کاره دارای طیف وسیعی از کاربردهای پزشکی از جمله درمان میگرن مزمن، رفع اسپاسم عضلانی و حتی کاهش تعریق بیش از حد بدن نیز می باشد.
سم بوتولینوم (butolinum toxin) یا همان اختصارا بوتاکس؛ یک ترکیب فلج‌کننده عصبی می‌باشد. به بیان بهتر بوتاکس یک نوروتاکسین(neurotoxin) است. مکانیزم عملکرد بوتاکس بدین صورت است که مانع آزادسازی ماده‌ای بنام استیل کولین می‌شود. از طرفی استیل کولین(acetylcholine) هم یک انتقال دهنده عصبی یا نوروترنسمیتر(neurotransmitter) است که مسئول ارسال سیگنال به عضلات جهت انقباض آنها می باشد. بدین ترتیب بوتاکس با جلوگیری از ارسال و دریافت دستور انقباض عضلانی، سبب نیم‌فلج موضعی می‌شود. حال روشن شد که چرا در رفع خطوط اخم در قسمت پیشانی اینقدر این ماده کاربردی و پرمصرف شناخته می‌شود.
بوتاکس معده چیست؟
Gastric Botox (stomach botox)
بوتاکس معده یا Gastric Botox یکی از آخرین یافته های پزشکی در زمینه bariatric(ضد چاقی) و راه حلی موثر در درمان چاقی و کمک به کاهش وزن می باشد که اینروزها در دنیا با رضایت اکثر مراجعین همراه شده است. این روش که در ابتدای قرن ۲۱ میلادی توسط پزشکان و دانشمندان نروژی بکار گرفته شد با تزریق بوتاکس به کمک سوزن مخصوص متصل به دستگاه آندوسکوپی(با ورود از راه دهان)، به سلول های مخطط(striated cells) در اندام معده -بجز بخش ورودی و خروجی- انجام می پذیرد. این تزریق که با دز های ضعیف شده بوتاکس و تا ۴۰ نقطه در معده انجام می شود، بدون عارضه خاصی بوده و در مدت تنها چند روز(نهایتا یک تا دو هفته) پس از تزریق، باعث ایجاد اصطلاحا نیم‌فلج عضلانی سلول‌های مخطط معده و البته بطور موقتی(حداکثر تا ۶ ماه) می‌شود. نتیجه این موضوع کاهش اندازه حجم معده، ماندگاری بیشتر غذا در معده و همینطور تاخیر در تخلیه معده است. فرد تنها طی چند روز پس از تزریق با کاهش اشتها و احساس سیری زودرس روبرو شده که در نهایت با کاهش وزن بین ۱۵ تا ۲۵ کیلوگرم در مدت زمان کوتاه(گاها حتی طی ۴تا ۶ هفته ابتدایی) همراه خواهد شد.
یکی از مهم ترین عوامل محبوبیت بوتاکس معده؛ انجام فرایند در مدت زمان کوتاه و ۲۰ دقیقه ای عمل آندوسکوپی و بدون نیاز به بستری می باشد. از آن مهم تر غیر تهاجمی یا non-invasive و همچنین بدون نیاز به جراحی یا non-surgical بودن این روش است. بوتاکس معده در مقابل روش های surgical یا همراه جراحی؛ مانند بایپس معده و اسلیو معده که بجز بستری شدن، غالبا نیازمند مراقبت های ویژه و گاها عوارض جانبی بیشتری نیز هستند، به انتخاب اول بسیاری از افراد تبدیل شده است. بعلاوه فرد تنها با گذشت ۴ تا ۵ ساعت از تزریق بوتاکس معده بدون هیچ عارضه یا مشکلی به زندگی عادی خود باز می‌گردد، اگرچه توصیه دکتر کهزادی به ۲۴ ساعت استراحت در منزل بخاطر به حداقل رساندن عوارض احتمالی آندوسکوپی می باشد. از طرف دیگر با توجه به هزینه کمتر بوتاکس نسبت به سایر روش ها، در اضافه وزن های حدود ۳۰ کیلوگرم ممکن است نیاز به تکرار بوتاکس معده باشد. این کار به تشخیص فرد و توصیه و تجویز پزشک می تواند در فواصل شش ماهه جهت دستیابی به وزن ایده‌آل، به راحتی و بدون هیچ عارضه ای انجام پذیرد.
پیش از تزریق بوتاکس، با توجه به ماهیت تصویربرداری آندوسکوپی و به لطف تبحر و بیش از ۳۵ سال تجربه دکتر کهزادی در مقوله آندوسکوپی و کولونوسکوپی؛ معاینه‌ی کاملی از مری و معده صورت می‌گیرد و در صورتی که فرد با مشکلی در حلق، مری یا معده (مانند زخم، عفونت، تومور و غیره) روبرو باشد تزریق بوتاکس منتفی و پس از اطلاع به بیمار و تایید وی پروسه درمانی تجویز و آغاز می شود. سپس با بهبودی کامل بیمار و پس از تایید سلامتی توسط پزشک، تزریق بوتاکس معده برای ایشان بدون هیچ مشکلی انجام خواهد شد.
عوارض احتمالی بوتاکس معده چیست؟
ابتدا توجه داشته باشید که بسیار ضروری‌ست بوتاکس معده توسط پزشک متخصص و در کلینیک‌های معتبر و مجهز انجام پذیرد. ضمن اینکه تجربه و تبحر پزشک در زمینه آندوسکوپی و همچنین داروی بوتاکس مورد استفاده، ملاک اصلی برای به حداقل رساندن عوارض جانبی خواهد بود. بجز موارد بسیار نادر که بدن فرد بطور کلی به بوتاکس حساسیت داشته باشد(این افراد نمی‌توانند از این روش لاغری استفاده کنند)، از شایع ترین عوارض بوتاکس معده می‌توان گفت تا ساعات اولیه پس از آندوسکوپی ممکن است اندکی ناراحتی در حلق و یا مری و یا در برخی موارد کمی حالت تهوع در فرد حس شود که غالبا بعلت عبور لوله آندوسکوپی از این مجرا طبیعی بوده و با انجام توصیه‌های پزشک در مورد آشامیدن و خوردن و برخی پرهیزهای غذایی این مورد نیز بسرعت و طی چند ساعت برطرف خواهد شد. بعلاوه درصورت استفاده از داروی بیهوشی جهت خواب مصنوعی حین عمل آندوسکوپی؛ توصیه سازمان بهداشت جهانی این است که فرد تا ۲۴ ساعت از رانندگی و انجام کارهای حساس یا خطرناک، کاملا پرهیز کند.
بوتاکس معده برای چه افرادی مناسب است؟
بطور کلی افراد دارای اضافه وزن و مبتلا به چاقی می‌توانند از این روش لاغری بهره‌مند شوند، هرچند از نقطه نظر شاخص توده بدنی یا body mass index(BMI) می توان بیشترین بازدهی بوتاکس معده جهت کاهش وزن را برای افراد با شاخص توده بدنی ۳۰ تا ۴۰ در نظر گرفت.
باید به این نکته توجه نمود که bmi به طور مستقیم چربی بدن را اندازه‌گیری نمی‌کند. این شاخص برای تمام افراد کاربرد ندارد و نمی توان از bmi برای ورزشکاران حرفه‌ای یا بدنسازان با توده ماهیچه‌ای بالا استفاده نمود. بعلاوه برای افراد کمتر از ۱۸ سال بعلت شرایط خاص رشد جسمی، نیاز هست تا bmi توسط پزشک و بکمک سایر معیارهای فیزیکی اندازه گیری و مشخص گردد. همچنین یکی دیگر از محدودیت های bmi این است که توزیع چربی بدن را نشان نمی دهد؛ پس ممکن است علاوه بر محاسبه این شاخص، نیاز به اندازه گیری فیزیکی نیز(مئل دور کمر) برای تعیین وزن نرمال فرد باشد.
شاخص توده بدنی چیست؟
BMI (body mass index)
شاخص توده بدنی معیاری برای سنجش مقدار بافت چربی در بدن انسان است. مقدار bmi از تقسیم وزن(بر حسب کیلوگرم) بر مجذور قد(بر حسب متر) محاسبه می شود که یکی از معیارهای سلامتی برای تشخیص اضافه/کمبود وزن یا وزن نرمال در افراد می باشد. بطور مثال فردی با قد ۱۸۳ سانتی‌متری و وزن ۷۷ کیلوگرمی دارای bmi حدود ۲۳ می باشد که در محدوده وزن نرمال قرار داده می شود. بطور کلی رنج نرمال توسط پزشک و جامعه بهداشت و درمان هر منطقه تعیین می‌شود و بستگی به شرایط جغرافیایی محل زندگی و همینطور ژنتیک افراد داشته و ممکن است فرضا در برخی نقاط دنیا همین فرد با شاخص توده بدنی ۲۳ در دسته بندی افراد دارای اضافه وزن قرار گیرد!
بعبارت دیگر می‌توان از روی عدد bmi، افراد را از نظر وزنی در دسته بندی‌های: افراد با شاخص توده بدنی کمتر از ۱۸٫۵ کم وزن، بین ۱۸٫۵ تا ۲۴٫۹ دارای وزن نرمال، بین ۲۵ تا ۲۹٫۹ مبتلا به اضافه وزن و بیشتر از ۳۰ مبتلا به چاقی، طبقه بندی کرد.
پرسش‌های متداول
با انتخاب هر یک از پرسش‌های زیر پاسخ مورد نظر را مطالعه فرمایید
بوتاکس معده برای رنج سنی ۱۵ تا ۸۰ سال قابل انجام است
قبل از انجام عمل بوتاکس معده، جلسه مشاوره با پزشک در کلینیک گوارش دکتر کهزادی برگزار و سوابق مربوط به سلامتی فرد بررسی و در صورت لزوم معاینات مربوطه انجام می شود. اما بطور کلی برای افراد مبتلا به بیماری های خاص قلبی، ریوی و عضلانی با مشاوره و تایید پزشک مربوطه، قابل انجام است.
افرادی که سابقه عمل بایپس و بالون داشته باشند، منعی برای بوتاکس ندارند. در مورد افراد دارای سابقه عمل اسلیو معده؛ ابتدا توسط دکتر کهزادی آندوسکوپی شده و در صورتی که معده مجدد بزرگ شده باشد، بوتاکس مقدور خواهد بود.
کلینیک گوارش دکتر کهزادی طرف قرارداد با کلیه بیمه های درمانی بوده و هزینه آندوسکوپی از طریق بیمه درمان تکمیلی افراد قابل پیگیری است. اما هزینه بوتاکس با توجه به ذات غیردرمانی که از نظر قوانین بیمه‌ای کشور به آن نسبت داده شده است، متاسفانه توسط بیمه های درمانی تقبل نمی‌شود.
بلافاصله پس از عمل آندوسکوپی بوتاکس معده، افراد سه تا چهار ساعت در ریکاوری چیزی نمی‌خورند. در ادامه پیشنهاد می‌شود تا بیست ساعت در منزل استراحت کرده که مجاز به خوردن نوشیدنی و مایعات خنک و سرد می‌باشند. با پایان یافتن این مدت ۲۴ ساعته افراد به زندگی و فعالیت عادی و روزانه برمی‌گردند. همواره توصیه می‌شود برنامه غذایی با کالری مناسب را رعایت کرده و از خوردن قندها و چربی‌های مضر پرهیز کنید.
در کلینیک گوارش دکتر کهزادی همواره و بطور مستمر حساسیت و دقت بالایی روی تجهیز و تهیه بهترین دستگاه‌ها، لوازم مصرفی و همینطور مواد دارویی لحاظ می‌شود. در مورد داروی بوتاکس هم از برندهای دیسپورت و مسپورت(بسته به شرایط بازار دارویی کشور) برای مراجعین محترم استفاده می‌شود.